Sámiráđđi: Suopma galgá divvut olmmošriekteloavkidemiid ja ratifiseret ILO 169 -soahpamuša
Ovttastuvvan našuvnnaid olmmošriektekomitea árvvoštalai Suoma čihččet mearreáigeraportta 131. čoahkkimisttis njukčamánus 2021. Sámiráđđi oassálasttii dán čoahkkima olis ordnejuvvon dieđihandilálašvuođaide. Sámiráđđi barggai maid suoivvaraportta komiteai čakčamánus 2020.
Sámiráđđi deattuhii dieđihandilálašvuođain, ahte Suopma galggašii nannet sámiid iešmearridanrievtti álgoálbmogin ja dovddastit sámiid eanan- ja čáhcerivttiid ja ratifiseret ILO 169 -soahpamuša.
Supmii addon loahpalaš fuomášumiin komitea ávžžuhii Suoma jođálmahttit sámediggelága ođasmahttima friddja ja dihtui vuođđuduvvi ovdamiehtama prinsihpa (FPIC) mielde, vai sámiid iešmearridanriekti gudnejahttojuvvo SP-soahpamuša 25 artihkkala mielde, lohkkojuvvon okto ja ovttas 27 artihkkaliin, dulkojuvvon 1 artihkkala čuovggas ja doibmiibidjamin komitean jagis 2019 almmustahtán čovdosiid, Sanila-Aikio v. Suopma ja Näkkäläjärvi et al. v. Suopma. Komitea deattuhii, ahte Suopma ii leat doibmiibidjan daid čovdosiid. Baicce nuppeládje, alimus hálddahusrievtti jagi 2019 mearrádus 97 olbmo máhcaheamis sámedikki válgalogahallamii lea komitea oainnu vuostá.
Komitea ávžžuhii Suoma ohpit ratifiseret ILO 169 -soahpamuša. Sámiráđđi deattuha, ahte Suopma ii leat doibmiibidjan komitea jagi 2013 ávžžuhusa das, ahte Suopma galggalii dárkkistit láhkaásaheamis, vai sámiid rievttit sin árbevirolaš eatnamiidda dáhkiduvvojit dievaslaččat.
- Suopma hálida beassat ON olmmošvuoigatvuođaráđi áirrasin jagiide 2022-2024. Vai Suopma bastá čájehit, ahte lea dán posišuvnna árvosaš, de Suopma galgá divvut daid olmmošvuoigatvuođaloavkidemiid, maid komitea lea gávnnahan jagi 2019 čovdosiin ja ratifiseret maiddái ILO 169 -soahpamuša, dadjá Sámiráđi várrepresideanta Áslat Holmberg.
Komitea ávžžuhii Suoma dárkkistit dálá lágaidis, main ásahuvvojit dakkár doaimmain, main sáhttet leat váikkuhusat sámiid rivttiide ja ovdduide, vai geavatlaččat bastojuvvo čađahit duođalaš gullanproseassa sámiiguin FPIC-prinsihpa mielde. Komitea oainnu mielde Suopma galgá maid fállat virgeolbmuide, bolesiidda, sivaheddjiide ja duopmáriidda áššáigullevaš skuvlejumi vai sii gudnejahtáše sámiid rivttiid álgoálbmogin.
Komitea celkkii maid, ahte Suopma galgá nannet mekanismmaid ee. láhkaevttohusaid váikkuhusaid árvvoštallamiid olmmošrivttiid dáfus ovdal lágaid dohkkeheami. Ulbmilin lea sihkkarastit lágaid oktiiheiven SP-soahpamušain, eandalii go vuhtiiváldojuvvo buot heajumus sajádahkii gullevaš joavkkuid rivttiide guoskevaš láhkaevttohusat.
- Olmmošriekteváikkuhusaid árvvoštallan lea vealtameahttun ja mekanisma dan ollašuhttimii láhkaásahanbarggus galgá nannejuvvot, dadjá olmmošriekteossodaga jurista Oula-Antti Labba.
