KulturSápmi almmustahtii ođđa deklarašuvnna
Govva: Johtti Productions
KulturSápmi-konferánsa čohkkii 130 dáiddára ja kultursuorggi doaibmi miehtá Sámi Guovdageidnui 10.–12.6.2025. Konferánssa oktavuođas almmustahttojuvvui deklarašuvdna dáhpáhusa áigge bohciidan áigeguovdilis fáttáid vuođul.
KulturSápmi deklarašuvdna 2025
Kultur-Sápmi johtá rájiid rastá
Riikkarájáid rastá
šáŋŋerrájiid rastá
áigerájiid rastá - mii johtit
dálá áiggi,
dološ áiggi
ja
boahtteáiggi gaskkas
sihke dáidagis, duojis ja luođis
Min eallimiin leat iešguđetge áigedásit
mii johtit
oarjemáilmmi áiggi
ja
sámi áiggi gaskkas
ja mii ohcalit ja áibbašit ruovttoluotta
Sámi eallimii
juohke rájá duohken
Váldočuoggát
Mii leat oktasaš suorgi, muhto doarjjastruktuvrrat sirrejit min. Min kultuvrras lea vuoiŋŋalaš vuođđu, maid máddomet leat seailluhan midjiide, vuoi mii beassat daid kollektiivvalaččat oamastit, ealihit ja ođasmahttit. Seammá ládje galgat mii fievrridit dán árbbi viidáseappot boahttevaš buolvvaide.
Min dáidda lea buohkaide olles Sámis ja riikaráját eai galgga sirret min.
Mii fievrridit árbedieđu ođđa áigái ja dat lea min givrodat, fápmu ja eallinláibi
Mii oaidnit dehálažžan nannet min dáidda- ja kulturservviid ja ásahusaid, vuoi lihkostuvvat dustet vejolašvuođaid, mat bohtet min suorgái ja ovttasbargat verddiiguin olggobealde Sámi
Mii háliidit duohtandahkat sámi eksportakantuvrra - vuođđuduvvon Sámi árvvuin, láidestuvvon kultur-Sámis, mii sihkkarastá ahte bargu boahtá kultur-Sápmái buorrin.
Mii dárbbašit ahte Sámedikkit bargagohtet riikarájáid rastá hábmet oktasaš kulturpolitihka ja nana oktasaš Sámi kulturfoandda vuođđuduvvon min dárbbuide ja árvvuide
Mii háliidit muittuhit nuppi nubbi, ahte Kultur-Sápmi lea viiddis, girjái ja mii fátmmastit min máŋggabealatvuođaid.
Mii áigut bargagoahtit hábmet ehtalaš vuođu ja rávvagiid buot dáiddasurggiide, nu movt ISFI lea bargan filbmasuorggis.
Mii háliidit ahte maiddái min mánáin ja nuorain leat lávddit ja fálaldagat, oadjebas kultuvrralaš ja gielalaš birrasat.
Mis lea áigumus ovddasguvlui maiddái sámáidahttit min iežamet siskkáldas deaivvadanbáikkiid ja ovttasbargovugiid
Kultur-Sápmi duoldá
Mis lea olu maid ávvudit. Min olbmot leat maŋemus jagiid vuoitán bálkkašumiid, ožžon fuomášumi sihke Sámis ja olgoriikkain, ovdánahttán dáidaga eanet go ovtta suorggis, ealáskahttán duoji ja árgabeaiveluođi.
Sámi kultuvra duoldá sihke jeageldásis ja alladit dásis. Mii leat dál gergosat lávket ođđa dássái. Lunddolaš boahtte ceahkki soaitá leat iežamet Sámi eksportakantuvrra ásaheapmi. Mii áigut hukset vuogádaga, mii váldá vuođu min iežamet máhtuin, dárbbuin ja mihttomeriin.
Mii háliidit bargat dáidagiin, dujiin ja luđiin
Mii háliidit bargat ruhtademiin
Mii háliidit bargat lágidemiin
Ja
Mii háliidit guođđit čilgen- ja oahpahanbarggu earáide.
Huksedettiin iežamet struktuvrraid, mii áigut atnit vuođđun sámi árvvuid ja jurddašeami. Mii áigut čatnat oktavuođaid verddiiguin, mat háliidit min doarjut. Min dáidda lea vuosttažettiin iežamet álbmogii. Go mii bargat dáidagiin iežamet eavttuid vuođul, dat doalvu min lagabui duohta iešmearrideami ja sámi eallimii. Min eatnamiid haga min dáidda, duodji ja kreatiivvalaš barggut eai gávdno.
Min árvvut leat vuođđuduvvon árbedihtui, mas min sámegielat ellet. Juohke sápmelaš lea seammá árvvolaš ja dehálaš beroškeahttá giellamáhtus, ja mii áigut álo láhčit saji sámegielaide, das go min gielat leat, mat guddet min árbemáhtu ja árvvuid.
Mii áigut hábmet iežamet prošeavttaid dáiddalaš dárbbuid ja mihttomeriid mielde. Kultur-sámis leat alla vuordámušat davviriikkaid stádaide duohtavuođa ja soabadanbarggu olis loktet kultur-sámi ekonomalaš doarjagiid seammá dássái go majoritehta álbmogiin.
Oarjemáilmmi ruhtaekonomiija ja davviriikkaid kulturpolitihkka ii galgga stivret min dáiddalaš višuvnna ja práksisa. Maiddái mis galgá leat dáiddalaš friddjavuohta.
Govva: Johtti Productions
Dát mielddisbuktá:
Mii válljet ieža maiguin ja geaiguin bargat
Mii diehtit maid háliidit ja boahtteáigi lea min hálddus
Mii dovdat iežamet árvvuid, ja mii nannet ja rávvet guđet guimmiideamet dain.
Ja
juohkehaš máhttá juoigat!
Govva: Johtti Productions