Indigenous Navigator: Našunála guorahallan Ruoŧas lea dál almmuhuvvon
Govven: Jannie Staffanson
Indigenous Navigator Sámis lea dál almmuhan Ruoŧa našunála guorahallama Indigenous Navigator reaiddu bokte. Raporta lea oassin máilmmiviidosaš áŋgiruššamis mii galgá gozihit ON eamiálbmotvuoigatvuođaid julggaštusa (UNDRIP) čađaheami, man vuođđun leat dieđut iskkademiin, lágain ja riikkaidgaskasaš mekanismmain.
Raporta suokkardallá ja addá oppalašgeahčastaga sápmelaččaid stáhtusis ja dilálašvuođas Ruoŧa rájiid siskkobealde. Raporta gieđahallá sámiid vuoigatvuođaid iešguđet beliid, nugo iešmearrideami, kultuvrralaš integritehta, eatnamiid ja resurssaid, oassálastima almmolaš eallimii, vuoiggalašvuođa, oahpu, dearvvašvuođa ja barggolašvuođa.
"Indigenous Navigator lea deahálaš reaidun evalueret mo stáhtat Sámis duohtandahket sámiid vuoigatvuođaid ON eamiálbmotjulggaštusa ektui. Sámis lea maid dehálaš kártet vuoigatvuođaid erohusaid ja ovttaláganvuođaid stáhtaid gaskkas danne go Sápmi lea juhkkojuvvon njealji riikkaide", dadjá Åsa Larsson Blind, Sámiráđi várreságadoalli.
Raporta čájeha ahte sápmelaččain leat olu hástalusat ja váilivuođat sin vuoigatvuođaid dohkkeheami ja suodjaleami dáfus. Dát guoská erenomážit sin vuoigatvuođaide eatnamiidda, guovlluide ja luondduriggodagaide, sin iešstivrejupmái ja autonomiijii, sin vuoigatvuhtii friddja ja diehttevaš ovdalgihtii mieđiheapmái (FPIC) ja sin kulturárbái ja identitehtii. Raporta sisttisdoallá maid guovddáš ávžžuhusaid iešguđegelágan olmmošvuoigatvuođaorgánain, vai sápmelaččaid dilli Ruoŧas buorránivčče.
"Iskkadeapmi Ruoŧas čájeha ahte nationála láhkaaddimis lea oppalaš váilevašvuohta eamiálbmotvuoigatvuođaid čađaheamis. Dát váikkuha njuolgga sápmelaččaid vejolašvuhtii beassat ávkkástallat iežaset vuoigatvuođain. Danin lea dárbu ođasmahttit lágaid vai sáhttit duohtandahkat ON eamiálbmotjulggaštusa”, dadjá Åsa Larsson Blind, Sámiráđi várreságadoalli.
Raporta lea gávdnamis neahtas www.indigenousnavigator.org
Prošeakta Indigenous Navigator Sámis lea ovttasbargu golmma organisašuvnna gaskka: Sámiráđđi, Sámi Allaskuvlla ja International Working Group for Indigenous Affairs (IWGIA). Oassin dán prošeavttas almmuhuvvojedje našunála árvvoštallamat Suoma ja Norgga várás jagis 2022.