Unnit Eahpedásseárvu
Mihttun lea unnidit erohusaid riikkain ja riikkaid gaskkas.
Vuoiggalaš juohkkin resurssain lea dárbbašlaš geahpedan dihte geafivuođa ja hápmet dássedis servodagaid. Stáhtat galget sihkkarastit seamma vejolašvuođaid ja geahpedit vealaheami, earret eará dan bokte ahte vealaheaddji lágat, politihkka ja geavat heaittihuvvojit, ja dan bokte ahte ovddida lágaid, politihka ja doaibmabijuid mat leat heivehuvvon olahit dán mihttu.
Hui ollu sápmelaččat vásihit iešguđetlágan vealaheami. Dutkan Norggas čájeha ahte sápmelaččain lea njeallje geardde stuorát riska vealahuvvot go majoritehtaservodagas lea. Jáhkkimis leat seamma alla logut eará guovlluin Sámis.
Assimilerenpolitihka negatiivva váikkuhusat sápmelaččaid ektui lea juoga mii čuovvu sámi servodaga guhká. Ádjána guhká rievdadit oppalaš rámmaeavttuid politihkas, lágain ja ortnegiin, ja eiseválddiid ja álbmogiid myhtaid ja guottuid.
Gáibiduvvo joatkevaččat, ulbmillaččat ja guhkitáiggi perspektiivvain rahčat rasismma ja vealaheami vuostá. Mii dárbbašat ođasmahtton máhttu etnalaš vealaheami birra vai sáhttit hábmet beaktilis doaibmabijuid mat galget eastadit vealaheami.
